Aankomend predikanten uit 11 landen

In het najaar hopen 11 internationale theologiestudenten naar Amsterdam te komen om deel te nemen aan het Bridging Gapsprogramma, een interculturele uitwisseling onder theologiestudenten. Een groep met diverse nationaliteiten en kerkelijke achtergronden volgt samen een programma en maken kennis met kerken in Nederland. Dit jaar doen 11 theologiestudenten uit Brazilië, Colombia, Ethiopië, Guatamala, Indonesië, Myanmar, Zuid-Afrika, Hongkong en Rwanda mee. Ze hopen van september tot en met november onderzoek te doen, colleges te volgen en verschillende excursies te ondernemen in Nederland.

Hoe werkt het precies?

Ook nu maken bezoeken aan Nederlandse kerkelijke gemeenten onderdeel uit van het programma. Voor zowel studenten als kerken is dit een hoogtepunt van het verblijf! De studenten kunnen iets delen over kerk-zijn in hun thuisland, bijvoorbeeld in de vorm van een gebed of presentatie in je kerkdienst of tijdens een gemeenteavond, en als gemeente kun je iets delen over kerk-zijn hier. De studenten bezoeken doorgaans in tweetallen verschillende gemeenten. 

Houd rekening met het volgende:

• Geef je op voor een specifiek weekend: 20/21 september, 4/5 oktober, 19/19 oktober of 8/9 november.
• De studenten reizen in tweetallen, zodat ze gezelschap hebben aan elkaar.
• De studenten reizen vanaf Amsterdam. Haal hen van een station als je plaats lastig met de trein te bereiken is.
• Als uitnodigende gemeente betaal je hun reiskosten.
• Is jouw gemeente ver weg van Amsterdam, overweeg dan om hen een heel weekend uit te nodigen.
• Laat studenten meerdere gemeenteleden ontmoeten buiten de kerkdienst om.
• Zorg dat er voldoende Engelssprekende mensen aanwezig zijn.
• Laat studenten iets zien van je woonplaats.

Aanmelding en meer informatie

Je kunt je gemeente hiervoor aanmelden tot uiterlijk 7 juni 2025. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Eline van der Kaaden, coördinator van het Bridging Gaps programma: bridging.gaps@vu.nl.

Geef door:

• Welk weekend je studenten uitnodigt.
• Of je voorkeur hebt voor studenten uit een bepaald land.
• Of je een bijdrage van de studenten verwacht, zoals een gebed, een overdenking en/of een presentatie.

Het Bridging Gapsprogramma is onderdeel van het Centrum voor Contextuele Bijbelinterpretatie; een samenwerking van faculteit Religie en Theologie van de VU, en de Protestantse Theologische Universiteit. Het programma wordt ondersteund door o.a. Kerk in Actie en de VUvereniging.

Aanmelden

Kerken in het Midden-Oosten staan onder druk, maar spelen een onmisbare rol in het bieden van noodhulp, bestaanszekerheid en het werken aan vredesopbouw. Kerk in Actie wil deze kerken steunen en daarom is de campagne “Versterk de kerk - bouwen aan vrede in het Midden-Oosten” gestart, nadat Kerk in Actie eerder al meedeed aan de Giro555-actie voor slachtoffers in het Midden-Oosten.  

Voor het programma Petrus bezoekt De Groot projecten die werken aan dialoog en vredesopbouw en die praktische hulp geven aan mensen in kwetsbare posities. In een tweeluik zijn zowel Joodse als Palestijnse initiatieven in Haifa en Beit Jala te zien. Daarnaast is er een kennismaking met de Evangelisch-Lutherse kerk in Bethlehem. De uitzendingen zijn te zien op zaterdag 3 en zaterdag 10 mei om 17.10 uur op NPO 2. 

De Protestantse Kerk in Nederland wil graag bijdragen aan het bevorderen van recht en gerechtigheid, samenwerkingen versterken en (blijven) bidden voor de vrede van Jeruzalem. In november 2024 aanvaardde de generale synode een nieuwe nota over relaties met Joden en Palestijnse christenen.

Zinvolle presentie te midden van 0,8 miljoen wo- en hbo studenten en 0,5 miljoen mbostudenten is een wezenlijk onderdeel van de roeping van de Protestantse Kerk inNederland. Daarom ondersteunt zij de studentenpastoraten en nieuwestudenteninitiatieven middels een projectsubsidie.

Wat en voor wie?

De subsidie betreft een bijdrage in de salariskosten (70%) van de studentenpastor. DeProtestantse Kerk biedt deze ondersteuning vanuit de Solidariteitskas, beheerd door deCommissie Steunverlening. Er wordt onderscheid gemaakt in aanvragen met eenlooptijd van vijf jaar (waarvoor de indieningstermijn voor de periode 2026-2031inmiddels is verstreken) en aanvragen met een kortere looptijd van 1 tot maximaal 3 jaar.

Inbedding, draagvlak en profielen

Projectmatig werken vraagt om een goed lokaal draagvlak. Een beeld geven van deinbedding van het studentenpastoraat is dan ook een belangrijk onderdeel van deaanvraag. Op welke manier zijn de onderwijsinstellingen betrokken? Met welkeplaatselijke studenteninitiatieven is er contact? Op welke wijze is de samenwerking meteen plaatselijke gemeente van de Protestantse Kerk en eventuele andere kerkenvormgegeven? Ontwikkeling van studentenpastoraat in de dynamische studentenwereldvraagt ook om de bedding van een profiel. Hoe profileren de studentenpastoraten zich?

Hoe werkt het?

Voor het aanvragen van subsidie voor korter lopende projecten gelden naast de staandecriteria voor de vijfjarige projecten ook aanvullende criteria. Deze zijn op dit momentechter nog niet bekend. Wil je een aanvraag doen voor een korter lopend project? Leester voorbereiding alvast de Gids Studentenpastoraat en de subsidievoorwaarden.

Neem gerust contact op met studentenpastoraat@protestantsekerk.nl.

Klaas Touwen raakte bekend met de geschiedenis van kamp Dachau sinds hij predikant van de Nederlandse gemeente in München is. Dachau ligt in de regio. “Er hebben 200.000 mensen gevangen gezeten, van wie 40.000 zijn uitgehongerd of vermoord. Onder die 200.000 waren bijna 2000 Nederlandse mannen en ruim 200 Nederlandse vrouwen. Van die 2000 mannen waren 24 protestants predikant en velen rooms-katholiek priester, onder wie de heilige Titus Brandsma.” In Dachau werden in het bijzonder geestelijken opgesloten. Er was een overeenkomst met het Vaticaan dat priesters in de concentratiekampen erediensten mochten houden. Als je zo veel mogelijk geestelijken bij elkaar zette, hoefde dat niet in elk kamp geregeld te worden.  

Herinneringscultuur

Touwen is sinds twee jaar predikant voor de Nederlandse gemeente in München, elke maand is hij een weeklang in Duitsland. De bevrijding van kamp Dachau – op 29 april 1945 – wordt herdacht op de eerste zondag na deze bevrijdingsdag, dit jaar op 4 mei. Bij de oecumenische gebedsviering in Klooster Karmel Heilig Blut, grenzend aan het kamp, spreekt Touwen een Nederlands gebed uit. Een zondag later wordt stilgestaan bij de bevrijding van Europa en bij de eerstesteenlegging van de Versöhnungskirche, dit jaar 60 geleden. Die kerk is gebouwd op Nederlands initiatief. Ds. Marieke Fernhout is door de Protestantse Kerk in Nederland afgevaardigd om daarbij te zijn. Het is voor het eerst dat de Nederlandse kerk zich laat vertegenwoordigen. “Dat betekent heel veel,” zegt Touwen. “De predikant van Dachau had tranen in de ogen toen ik het hem vertelde. Duitsland heeft een sterke herinneringscultuur en dat is mooi, maar het is ook een belangrijk deel van ónze geschiedenis. Als Nederlandse gemeente in München houden we nu een paar keer per jaar een kerkdienst in de Versöhnungskirche op het kamp.”

Waakzaam

Touwen pleit ervoor dat ook de Nederlandse kerken op 4 mei aandacht geven aan 80 jaar bevrijding kamp Dachau. “Het is heel belangrijk om het bewustzijn van wat er gebeurd is door te geven. In Duitsland is de kerk waakzaam nu het rechts-radicalisme opkomt. Ze waarschuwt er ook voor. Bij de laatste verkiezingen hing in kerken een spandoek: ‘Uitsluiting is onmenselijk.’ In Duitsland heeft de kerk geleerd dat ze zich moet uitspreken. Daar kunnen wij wat van leren.” 

Het is belangrijk dat op zo'n manier te doen dat duidelijk is waar je het over hebt, zegt Touwen. “Niet in negatieve zin: ‘Deze ontwikkelingen zijn zorgwekkend’, maar door je in positieve zin uit te spreken vanuit de waarden die je hoogacht. Bijvoorbeeld: ‘Joden, christenen en moslims zijn allemaal kinderen van Abraham.’ Wij kunnen putten uit de bronnen van het geloof.”

Drie fundamenten

Het verhaal van de Nederlanders in Dachau is ook maatschappelijk van belang, vindt Touwen. “Als we als Nederlandse gemeente een kerkdienst op het kamp houden, komen er mensen van buiten. Als migrantenkerk in het buitenland zijn we ons bewust van de betekenis van de cultuur en de taal, die zijn gelijkwaardig aan religie. Die drie fundamenten van de migrantenkerk houd ik scherp voor ogen en daar handel ik naar. Ik zie ook wat dat betekent en hoe dat werkt. Dat drijft mij om in Dachau aanwezig te zijn. Of om bijvoorbeeld op 5 mei in de residentie van de generaal-consul de Nederlandse Bevrijdingsdag te organiseren.”

De Protestantse Kerk in Nederland is nauw betrokken bij het televisie-evenement dat dit jaar zijn vijftiende editie beleeft. Volgens algemeen directeur Jurjen de Groot van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland is dat een mijlpaal: “Al 15 jaar wordt met The Passion een enorm publiek bereikt, waarmee het voor velen een traditie is geworden. Een jonge generatie is zich meer gaan verdiepen in het paasverhaal of de Bijbel gaan lezen. Dat zijn precies die dingen waar we op hopen.” 

De cijfers onderstrepen de rol die The Passion speelt in het toegankelijk maken van het religieuze verhaal voor een breed publiek. Naast de grotere bekendheid, zegt 44% van de ondervragers te ervaren dat het Bijbelse verhaal door The Passion een nieuwe of andere betekenis heeft gekregen en ziet 39% het programma als een jaarlijks moment van bezinning. De Groot: “The Passion brengt het paasverhaal over het leven en de opstanding van Jezus dicht bij miljoenen Nederlanders. Mensen worden geraakt door het lijdensverhaal en voelen zich opgetild door de muziek en de manier waarop het verhaal wordt gebracht.” Naast de grotere bekendheid, geeft 34% van de jongeren aan dat door The Passion de drempel naar de kerk verlaagd is.  

Activiteiten rondom The Passion 

De Protestantse Kerk in Nederland organiseert rondom The Passion verschillende activiteiten. Zo worden verspreid door het land ruim 300 kijkavonden georganiseerd in onder andere kerkgebouwen. Daarnaast biedt de Protestantse Kerk ook extra verdieping rond de tv-uitzendingen, in de vorm van een ‘Passion-talk’ en een online videoserie voor de social media. 

The Passion is een samenwerking tussen de Protestantse Kerk in Nederland en de tv-omroep KRO-NCRV. Dit jaar vindt het evenement plaats in Terneuzen. De uitzending is op donderdagavond live te zien op NPO1. 

Moderamen van de generale synode 

• ds. C.M.A. van Ekris als scriba van het moderamen per 1 juli 2025; 
• ouderling-kerkrentmeester J.A. Holsbrink als assessor II van het moderamen. 

Generaal College voor de Behandeling Beheerszaken (GCBB) 

• de heer T.W. Dekker als voorzitter van dit college;
• de heer D. Klein als toegevoegd lid namens het CCBB Zuid Holland;
• de heer J. Keizer als lid namens het CCBB Overijssel-Flevoland;
• de heer D. van der Meijden als toegevoegd lid namens het CCBB Overijssel-Flevoland. 

Generaal College voor de Kerkorde (GCKO)  

• de heer mr. dr. K.W. de Jong als lid van dit college; 
• de heer mr. P. Oskam als lid van dit college. 

Bestuur Dienstenorganisatie (BDO) 

• de heer J.W. Stam Msc. RA als lid van het bestuur. 

Protestantse Theologische Universiteit (PThU) 

• mevrouw prof. dr. M.T. Frederiks, ingestemd met de benoeming tot universiteitshoogleraar aan de PThU en rector van de PThU; 
• de heer prof. dr. A. Goudriaan, ingestemd met de benoeming tot persoonlijk hoogleraar Wetenschap & Vroomheid; 
• de heer prof. dr. W.H.Th. Moehn, ingestemd met de benoeming tot persoonlijk hoogleraar Geschiedenis van het gereformeerd protestantisme. 

Op Palmzondag overhandigde De Reuver namens de Protestantse Kerk de eerste paasgroeten aan gedetineerden in de Penitentiaire Inrichting Veenhuizen. Dat gebeurde tijdens een kerkdienst op een ISD-afdeling – waar stelselmatige daders, vaak met psychische problemen of een verslaving, werken aan herstel en het voorkomen van terugval. 

Omzien naar gevangenen 

In de weken voor Pasen schreven duizenden gemeenteleden een kaartje met een persoonlijke, bemoedigende boodschap voor een gedetineerde. In totaal zijn ruim 30.000 kaarten verstuurd naar gevangenissen en tbs-klinieken in Nederland. Een klein gebaar met grote impact. “Het is heel belangrijk dat we dit als kerk doen,” zegt De Reuver. “Dit raakt aan een van de werken van barmhartigheid uit Matteüs 25: omzien naar gevangenen. Een opdracht die Jezus ons zelf geeft – ook nu nog. Door een kaartje te schrijven geef je hier op een praktische manier invulling aan.” 

De dienst in Veenhuizen werd geleid door geestelijk verzorger Maartje Wildeman en muzikaal omlijst door twee Antilliaanse zangeressen, die de vijftien aanwezige mannen wisten te raken. Eén van de gedetineerden had de afbeelding op de paasgroetenkaart getekend: een open graf, de steen weggerold. “Het graf is er nog wel,” zei De Reuver, “maar de steen is weg. Dat is zo hoopvol: de dood heeft niet het laatste woord, alles is door Jezus volbracht. Het staat in het teken van Pasen: nieuw leven, een nieuw begin.” 

'Je wordt niet vergeten' 

De boodschap van de afbeelding op de kaart kwam zichtbaar binnen bij de aanwezigen, als ook het besef dat iemand je zomaar een groet stuurt. “Het feit dat duizenden mensen een kaart schrijven – ook al kennen ze je niet – dát raakt. Het zegt: je wordt niet vergeten,” aldus De Reuver. 

Na de dienst volgden gesprekken bij de koffie. Over familie, kinderen en vrijlating. Over hoe het voelt om juist kort na Pasen vrij te komen en een nieuw begin te mogen maken. “Een gemêleerde groep, maar iedereen voelde: dit is zinvol”, zegt De Reuver. “De liturgie, de kaarten, het verhaal achter de afbeelding – het resoneerde. En vooral het besef: iemand heeft dit kaartje voor míj geschreven.” 

De mens achter het systeem 

Ook het werk van het justitiepastoraat kreeg in deze dienst een gezicht. “De geestelijk verzorger kent mensen bij naam, ziet niet alleen het systeem, maar vooral de mens,” zegt De Reuver. “Natuurlijk moet er recht worden gedaan, maar we mogen gedetineerden nooit reduceren tot hun verleden. Ook zij zijn onze broeders en zusters in het geloof.” 

De PaasgroetenactieVerder lezenPaasgroetenactie slaat zo een brug tussen kerkelijke gemeenten en de wereld achter tralies. “Het is niet alleen de pastor in de gevangenis die naar de gedetineerden omkijkt,” benadrukt De Reuver. “Ook buiten de muren zijn er de geloofsgenoten die zeggen: jullie horen erbij. En dat wordt gevoeld.” 

Via de Paasgroetenactie van de Protestantse Kerk ontvangen duizenden gedetineerden in Nederland en Nederlanders in buitenlandse gevangenissen een bemoedigende groet met Pasen. De Protestantse Kerk organiseert deze actie jaarlijks samen met KokBoekencentrum, stichting Epafras en het protestants justitiepastoraat.

De scriba van de Protestantse Kerk is lid van het dagelijks bestuur (moderamen) van de generale synode en geeft mede leiding aan de kerk. Volgens preses Trijnie Bouw is Van Ekris een aanstekelijke theoloog, met hart voor de kerk, voor de samenleving en de individuele mens: “Zijn spreken en optreden daagt je uit, inspireert en zorgt voor beweging. Vanuit zijn geloof is gemeenschap en gemeenschapsvorming een gave en een opdracht.” 

Gelijk na zijn benoeming stond Van Ekris in zijn toespraak uitgebreid stil bij het woord ‘moed’. De nieuwe scriba noemde onder andere dat we de moed moeten hebben tot ‘Gemeinsames Leben’, waarbij hij een verwijzing maakte naar de oorlogsdagboeken van Etty Hillesum: “We leven in een tijd leven vol uit-elkaar-trekkende krachten, in de samenleving, in families, in lokale kerken, in synodes, en dat dat ons verzwakt. Juist in deze omstandigheden moeten we de oefening doen om tot die diepere eenheid te komen, die onder allerlei conflict en dispuut zit.” 

Van Ekris zei verder dat hij het komende jaar verschillende tafels wil organiseren, om in gesprek te gaan over “tien thema's waarvan wij allemaal aanvoelen dat ze ons bezighouden.” Hij noemde onder andere de onderwerpen: oorlog, Generatie Z, schepping, verharding en ideologische betovering. 

Achtergrond 

De nieuwe scriba is een bekend gezicht in christelijk Nederland. Van 2023 tot 2024 bekleedde Van Ekris de functie van Theoloog des Vaderlands. Hij heeft meerdere boeken geschreven en werkt mee aan goedbeluisterde podcasts, waaronder ‘Eerst dit’.  

Van Ekris volgt dr. René de Reuver op, die sinds 2016 scriba van de Protestantse Kerk is. Momenteel werkt Van Ekris als programmaleider bij Areopagus, het centrum voor missionaire en contextuele verkondiging van de IZB, bij het team Monastiek van de Wittenberg in Zeist en is hij docent Homiletiek in Leuven. In de periode van 2008-2019 was hij gemeentepredikant in Zeist en Breukelen. Daarvoor werkte hij vier jaar in Indonesië als zendingspredikant.  

Dr. Van Ekris deed meerdere studies, waaronder de opleiding Godgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Utrecht (1993-2000). In 2018 promoveerde hij cum laude aan de Protestantse Theologische Universiteit op een studie naar het profetisch element in de prediking. 

Download de toespraak van dr. Kees van Ekris

Ale Holsbrink (65) werkt als adviseur bij Damsté advocaten-notarissen. Eerder werkte hij bij hetzelfde bureau in de functies van advocaat en bestuurder. Daarnaast vervult Holsbrink verschillende bestuursfuncties waaronder het voorzitterschap van de Voedselbank Enschede-Haaksbergen. Hij is vader van twee kinderen en heeft een relatie met Marieke. 

Holsbrink is ruim twee jaar synodelid en ziet er naar uit om te mogen beginnen in zijn nieuwe rol als tweede assessor: “Met mijn bestuurlijke ervaring, juridische achtergrond en mijn grote ervaring in financiële kwesties, hoop ik dienstbaar te kunnen zijn aan de landelijke kerk.” 

In 2022 was dit al voorlopig door de generale synode besloten, maar nu is dit definitief. Daarbij is tevens verduidelijkt, dat dit niet alleen geldt voor predikanten, maar ook voor ouderlingen, diakenen, kerkelijk werkers, proponenten, kerkmusici of preekconsenthouders. Deze aanscherping van de regels is aan de orde gekomen rond de thematiek van seksueel misbruik van een pastorale relatie, maar ontzetting uit het ambt kan ook wegens andere misdragingen worden opgelegd. 

Het gaat om een aanscherping van ordinantie 10-9-7 sub e. 

Ontzetting uit het ambt is een tuchtmaatregel, die wordt opgelegd bij ernstige misdragingen.  

De nieuwe regel gaat in vanaf 1 juli 2025.